Chociaż oficjalnie nasze muzeum istnieje od 2015 roku, jego historia, a zwłaszcza historia eksponatów tworzących nasze zbiory jest zdecydowanie dłuższa.

Zanim powstało Muzeum Broni Pancernej w Poznaniu

Idea stworzenia w Oficerskiej Szkole Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych, funkcjonującej na poznańskim Golęcinie od 1947 roku (do 1951 roku jako Oficerska Szkoła Broni Pancernej), unikatowego jak się później okazało zbioru wozów bojowych: czołgów i dział pancernych, narodziła się na przełomie 1963 i 1964 roku.

W tym czasie modernizowano i budowano od podstaw obiekty szkoleniowe niezbędne do realizacji nowej koncepcji procesu kształcenia słuchaczy (podchorążych). Zdecydowano także o powstaniu pawilonu, w którym planowano umieścić wozy bojowe wycofywane z eksploatacji, wyprodukowane w Związku Radzieckim, a będące na wyposażeniu Wojska Polskiego od 1943 roku.

Budowę obiektu o powierzchni 750 m² realizowano pod kierunkiem ppłk. inż. Zygmunta Szopy – kierownika Cyklu Eksploatacji i Remontu, przy wsparciu komendanta Szkoły, płk. dypl. Henryka Kudły, a także przy życzliwym poparciu gen. dyw. Zygmunta Duszyńskiego – głównego inicjatora tej idei, w tym czasie na stanowisku Głównego Inspektora Szkolenia Wojska Polskiego.

Przez lata kolekcja pojazdów stopniowo się powiększała, wzbogacana o kolejne egzemplarze pozyskiwane z jednostek wojskowych, poligonów czy dzięki wymianom z innymi instytucjami. Wśród zgromadzonych pojazdów znalazło się wiele unikalnych konstrukcji pojazdów wykorzystywanych w Wojsku Polskim (zagranicznych jak i produkcji krajowej).

Ze względu na to, że kolekcja była zgromadzona na terenie jednostki wojskowej, nie była ona szeroko dostępna do zwiedzania i oglądania. W 1993 roku wraz rozwiązaniem istniejącej od 1967 roku Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Pancernych im. Stefana Czarnieckiego i powołania w jej miejsce Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych im. Hetmana Polnego Koronnego Stefana Czarnieckiego, zmieniła się sytuacja kolekcji.

Znaczna część zgromadzonego sprzętu nie była już wykorzystywana do zadań szkoleniowych i w 1996 roku stała się częścią Sali Tradycji Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych. Ze względu na unikalny charakter kolekcji, była ona potocznie nazywana “muzeum broni pancernej”, chociaż nie miała statusu jednostki muzealnej.

Od 1997 roku zmieniono sposób kierowania kolekcją, nadając jej cechy typowe dla kolekcji muzealnych. Zbiory katalogowano, poddawano konserwacji i powiększano o nowe pojazdy. Systematycznie powiększana kolekcja z czasem zajęła cały dostępny pawilon, co utrudniało zarówno konserwację pojazdów jak i ich udostępnianie do zwiedzania przy okazji dni otwartych organizowanych w Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych. Od 2000 roku zaczęto więc podejmować działania mające na celu przekształcenie kolekcji w pełnoprawne muzeum.

Utworzenie Muzeum Broni Pancernej w Poznaniu

Dzięki podejmowanym staraniom, w grudniu 2008 roku 37 pojazdów będących w kolekcji zostało wpisanych do Rejestru Zabytków Wielkopolski. Na początku 2014 roku z inicjatywy majora Tomasza Ogrodniczuka, wspieranego przez doradcę prezydenta do spraw medialnych, Jerzego Smolińskiego i przy pełnej aprobacie Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego, Minister Obrony Narodowej Tomasz Siemionak zdecydował o utworzeniu zamiejscowego oddziału Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, który otrzymał nazwę Muzeum Broni Pancernej w Poznaniu.

1 kwietnia 2015 roku oficjalnie utworzono muzeum, a Szefem Oddziału został ppłk. Tomasz Ogrodniczuk. W tym czasie na terenie Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych w Poznaniu utworzono tymczasową siedzibę muzeum. Już jesienią 2015 roku Agencja Mienia Wojskowego użyczyła muzeum na okres 50 lat nieruchomości w Poznaniu przy ulicy Lotniczej (obecnie ul. 3 Pułku Lotniczego) o powierzchni około 2 ha, zabudowane budynkami i obiektami o łącznej powierzchni ponad 4000 m². Przekazane nieruchomości od przełomu 1999 i 2000 roku do 2011 roku były wykorzystywane przez 76. Poznański Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej i 31. Kórnicki Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej.

W 2016 roku rozpoczęto prace związane z adaptacją obiektów do celów muzealnych. W lutym 2017 roku przyjęto i zaakceptowano projekt budowlany, a w sierpniu wyłoniono Generalnego Wykonawcę, który rozpoczął roboty budowlane. Główne prace zakończono w grudniu 2018 roku, ale prace wykończeniowe trwały jeszcze do jesieni roku następnego. Po ostatecznym przygotowaniu ekspozycji i przewiezieniu pojazdów z Golęcina, 4 października 2019 roku oficjalnie nastąpiło otwarcie muzeum w nowej siedzibie przy ul. 3 Pułku Lotniczego 4.